Tου Eric Weiner* / International Herald Tribune
Απόσπάσματα απο το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 26/07/09
[...] Οι Δανοί έχουν χαμηλές προσδοκίες και έτσι «χρόνο με το χρόνο εκπλήσσονται ευχάριστα ανακαλύπτοντας ότι δεν είναι όλα σάπια στο βασίλειο της Δανιμαρκίας», λέει ο Τζέιμς Βόπελ, ένας δημογράφος που έχει ερευνήσει το παράδοξο της δανέζικης ευτυχίας. Περίπου μια φορά τον χρόνο, κάποια καινούργια μελέτη επιβεβαιώνει τη θέση της Δανίας ως ευτυχισμένης υπερδύναμης. Οι Δανοί υποδέχονται το νέο ψύχραιμα, με τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων να γράφουν «Είμαστε οι πιο ευτυχισμένοι lige nu». Το lige nu σημαίνει «αυτή τη στιγμή» αλλά υπονοεί «προς το παρόν αλλά πιθανώς όχι για πολύ ακόμα». Οι Δανοί, μ’ άλλα λόγια, τρέφουν χαμηλές προσδοκίες για τα πάντα, περιλαμβανομένης της ευτυχίας τους. Παρ’ όλο που δεν είναι ιδιαίτερα θρησκευόμενοι, θα μπορούσαν να είναι καλοί βουδιστές. Ζουν τη ζωή τους όπως θα συμβούλευε ο Βούδας: σε ενεστώτα χρόνο, χωρίς να ποντάρουν σε κάποιο τζακπότ μελλοντικής ευτυχίας.
Οι Δανοί φαίνεται να γνωρίζουν ενστικτωδώς ότι οι μεγάλες προσδοκίες σκοτώνουν την ευτυχία, κι αφήνουν όλους εμάς του μη-Δανούς να ιδρώνουμε στο «μαγγανοπήγαδο του ηδονισμού». Ετσι αποκαλούν οι ερευνητές την τάση να αυξάνουμε συνεχώς τις απαιτήσεις μας, ένα είδος συναισθηματικού πληθωρισμού που υποτιμά τα σημερινά επιτεύγματα και μας στερεί κάθε ευχαρίστηση από όσα έχουμε κατακτήσει.
[...]Οι φευγάτες προσδοκίες εξηγούν και μερικά άλλα ευρήματα που εκ πρώτης όψεως φαίνονται παράξενα. Μια μελέτη, από τον κοινωνιολόγο Γιανγκ Γιανγκ του Πανεπιστημίου του Σικάγου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι γινόμαστε πιο ευτυχισμένοι καθώς περνούν τα χρόνια. Γιατί; Οι προσδοκίες, νομίζω. Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι τείνουν να έχουν πιο χαμηλές προσδοκίες ή, για να το πω με πιο θετικό τρόπο, μεγαλύτερη αποδοχή της πραγματικότητας.
Μια άλλη μελέτη, που έγινε από δύο οικονομολόγους της Σχολής Γουόρτον, την Μπέτσι Στίβενσον και τον Τζάστιν Γουόλφερς, έφτασε στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο ευτυχισμένες σήμερα απ’ όσο ήταν τη δεκαετία του ’70, παρά τα μεγάλα βήματα που έχουν γίνει στο χώρο της εργασίας. Και πάλι, οι προσδοκίες είναι ο πιθανότερος ένοχος, ιδιαίτερα εφόσον, όπως το θέτουν οι ερευνητές, «το γυναικείο κίνημα αύξησε τις προσδοκίες των γυναικών ταχύτερα απ’ όσο μπορούσε να τις ικανοποιήσει η κοινωνία».
Είναι αλήθεια λοιπόν ότι η ευτυχία συνδέεται άμεσα με τις προσδοκίες μας - ή, όπως έχει ειπωθεί: «Η ευτυχία ισούται με την πραγματικότητα μείον τις προσδοκίες». Με δεδομένη αυτή την απλή εξίσωση, υπάρχουν δύο τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος: ανύψωσε την πραγματικότητά σου ή χαμήλωσε τις προσδοκίες σου. Οι περισσότεροι διαλέγουν το πρώτο. Προτιμάμε να βράζουμε μέσα στη μιζέρια μας παρά να περικόψουμε τις προσδοκίες μας.
Ευτυχώς, δεν είμαστε πάντα αναγκασμένοι να διαλέξουμε. Οπως διδάσκουν θρησκείες της Ανατολής, είναι εφικτό να επιτύχει κανείς μεγαλοσύνη και ευτυχία ταυτόχρονα - με την προϋπόθεση ότι δεν επενδύει σ’ αυτή τη μεγαλοσύνη. «Βάλε όλη την καρδιά σου στο έργο σου, αλλά όχι στην ανταμοιβή του», συμβουλεύει ο Κρίσνα στο ιερό βιβλίο των ινδουιστών. Είναι καλή συμβουλή, που τώρα υποστηρίζεται και από τη σύγχρονη επιστήμη.
* Ο Eric Weiner έχει γράψει το βιβλίο «The Geography of Bliss: One Grump’s Search for the Happiest Places in the World».
Απόσπάσματα απο το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 26/07/09
[...] Οι Δανοί έχουν χαμηλές προσδοκίες και έτσι «χρόνο με το χρόνο εκπλήσσονται ευχάριστα ανακαλύπτοντας ότι δεν είναι όλα σάπια στο βασίλειο της Δανιμαρκίας», λέει ο Τζέιμς Βόπελ, ένας δημογράφος που έχει ερευνήσει το παράδοξο της δανέζικης ευτυχίας. Περίπου μια φορά τον χρόνο, κάποια καινούργια μελέτη επιβεβαιώνει τη θέση της Δανίας ως ευτυχισμένης υπερδύναμης. Οι Δανοί υποδέχονται το νέο ψύχραιμα, με τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων να γράφουν «Είμαστε οι πιο ευτυχισμένοι lige nu». Το lige nu σημαίνει «αυτή τη στιγμή» αλλά υπονοεί «προς το παρόν αλλά πιθανώς όχι για πολύ ακόμα». Οι Δανοί, μ’ άλλα λόγια, τρέφουν χαμηλές προσδοκίες για τα πάντα, περιλαμβανομένης της ευτυχίας τους. Παρ’ όλο που δεν είναι ιδιαίτερα θρησκευόμενοι, θα μπορούσαν να είναι καλοί βουδιστές. Ζουν τη ζωή τους όπως θα συμβούλευε ο Βούδας: σε ενεστώτα χρόνο, χωρίς να ποντάρουν σε κάποιο τζακπότ μελλοντικής ευτυχίας.
Οι Δανοί φαίνεται να γνωρίζουν ενστικτωδώς ότι οι μεγάλες προσδοκίες σκοτώνουν την ευτυχία, κι αφήνουν όλους εμάς του μη-Δανούς να ιδρώνουμε στο «μαγγανοπήγαδο του ηδονισμού». Ετσι αποκαλούν οι ερευνητές την τάση να αυξάνουμε συνεχώς τις απαιτήσεις μας, ένα είδος συναισθηματικού πληθωρισμού που υποτιμά τα σημερινά επιτεύγματα και μας στερεί κάθε ευχαρίστηση από όσα έχουμε κατακτήσει.
[...]Οι φευγάτες προσδοκίες εξηγούν και μερικά άλλα ευρήματα που εκ πρώτης όψεως φαίνονται παράξενα. Μια μελέτη, από τον κοινωνιολόγο Γιανγκ Γιανγκ του Πανεπιστημίου του Σικάγου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι γινόμαστε πιο ευτυχισμένοι καθώς περνούν τα χρόνια. Γιατί; Οι προσδοκίες, νομίζω. Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι τείνουν να έχουν πιο χαμηλές προσδοκίες ή, για να το πω με πιο θετικό τρόπο, μεγαλύτερη αποδοχή της πραγματικότητας.
Μια άλλη μελέτη, που έγινε από δύο οικονομολόγους της Σχολής Γουόρτον, την Μπέτσι Στίβενσον και τον Τζάστιν Γουόλφερς, έφτασε στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο ευτυχισμένες σήμερα απ’ όσο ήταν τη δεκαετία του ’70, παρά τα μεγάλα βήματα που έχουν γίνει στο χώρο της εργασίας. Και πάλι, οι προσδοκίες είναι ο πιθανότερος ένοχος, ιδιαίτερα εφόσον, όπως το θέτουν οι ερευνητές, «το γυναικείο κίνημα αύξησε τις προσδοκίες των γυναικών ταχύτερα απ’ όσο μπορούσε να τις ικανοποιήσει η κοινωνία».
Είναι αλήθεια λοιπόν ότι η ευτυχία συνδέεται άμεσα με τις προσδοκίες μας - ή, όπως έχει ειπωθεί: «Η ευτυχία ισούται με την πραγματικότητα μείον τις προσδοκίες». Με δεδομένη αυτή την απλή εξίσωση, υπάρχουν δύο τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος: ανύψωσε την πραγματικότητά σου ή χαμήλωσε τις προσδοκίες σου. Οι περισσότεροι διαλέγουν το πρώτο. Προτιμάμε να βράζουμε μέσα στη μιζέρια μας παρά να περικόψουμε τις προσδοκίες μας.
Ευτυχώς, δεν είμαστε πάντα αναγκασμένοι να διαλέξουμε. Οπως διδάσκουν θρησκείες της Ανατολής, είναι εφικτό να επιτύχει κανείς μεγαλοσύνη και ευτυχία ταυτόχρονα - με την προϋπόθεση ότι δεν επενδύει σ’ αυτή τη μεγαλοσύνη. «Βάλε όλη την καρδιά σου στο έργο σου, αλλά όχι στην ανταμοιβή του», συμβουλεύει ο Κρίσνα στο ιερό βιβλίο των ινδουιστών. Είναι καλή συμβουλή, που τώρα υποστηρίζεται και από τη σύγχρονη επιστήμη.
* Ο Eric Weiner έχει γράψει το βιβλίο «The Geography of Bliss: One Grump’s Search for the Happiest Places in the World».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου